Przed rozpoczêciem II Wojny ¦wiatowej, na obszary wschodnie Polski istotny wp³yw mia³o:

Podpisanie paktu Ribbentrop-Mo³otow 23 sierpnia 1939
W nocy z 23 na 24 sierpnia 1939 w Moskwie podpisano pakt o nieagresji pomiêdzy Zwi±zkiem Sowieckim a III Rzesz±. Porozumienie zosta³o zawarte przez ministrów spraw zagranicznych: Wiaczes³awa Mo³otowa i Joachima von Ribbentropa.
Jego integraln± czê¶ci± by³ „naj¶ci¶lej tajny” protokó³ dodatkowy okre¶laj±cy podzia³ „sfer wp³ywów” obu mocarstw w Europie ¦rodkowo-Wschodniej i Po³udniowo-Wschodniej. Niemcy i ZSRS pomimo zawartych wcze¶niej z Polsk± uk³adów o nieagresji, zaplanowa³y w nim rozbiór terytorium Rzeczpospolitej. Mia³ on nast±piæ „w drodze przyjacielskiej zgody” mniej wiêcej „wzd³u¿ linii rzek Narwi, Wis³y i Sanu”. Finlandia, Estonia, £otwa i rumuñska Besarabia mia³y przypa¶æ ZSRS. Niemcy przy³±czali natomiast do swojego pañstwa Wolne Miasto Gdañsk oraz Litwê.
III Rzeszy zale¿a³o na uzyskaniu czasowego porozumienia z ZSRS, celem izolacji Polski na arenie miêdzynarodowej. Podpisanie paktu przez stronê sowieck± oznacza³o natomiast zgodê Moskwy na niemieck± agresjê na Polskê, przy jednoczesnym wspó³udziale Armii Czerwonej w rozbiorze jej terytorium. Wydarzenie to faktycznie oznacza³o zaplanowanie IV rozbioru Polski.
Symbolem wspó³pracy niemiecko-sowieckiej sta³a siê wspólna defilada obu wojsk 22 wrze¶nia w Brze¶ciu nad Bugiem, zorganizowana przy okazji przekazania miasta Sowietom przez III Rzeszê. Nied³ugo potem zmieniono czê¶æ postanowieñ zawartych w sierpniu, pozostawiaj±c Litwê w sferze wp³ywów ZSRS, przesuwaj±c natomiast obszar niemieckiej okupacji w Polsce z linii Wis³y a¿ po rzeki Bug i San.
Zmowa Hitlera i Stalina z 23 sierpnia 1939 otwiera³a Niemcom i Zwi±zkowi Sowieckiemu drogê do wspólnej zbrojnej napa¶ci na Polskê. Pakt Ribbentrop-Mo³otow faktycznie oznacza³ zawarcie sojuszu dla wojny.
Zmiany terytorialne wynikaj±ce z zawartego porozumienia przez ministrów spraw zagranicznych:
Wiaczes³awa Mo³otowa i Joachima von Ribbentropa.
Poni¿sze mapy przedstawiaj± stan po podpisaniu porozumienia
Soko³y Jeziorne (w latach 1935 - 1945 o nazwie Rosensee) - jako po³o¿one na terytoriach prowincji Prusy Wschodnie - nie podlega³y zaborowi przez ZSSR
Tematyka zwi±zana z II Wojn±¦wiatow± na terytoriach obecnego so³ectwa Soko³y Jeziorne


Kwatery i stanowiska dowodzenia Hitlerowskich Niemiec w Prusach Wschodnich Hitler na Mazurach - Niemieckie Kwatery Dowodzenia, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 1 } Go³dap: Kwatera Robinson - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 2 } Radzieje: Kwatera Wendula - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 3 } Sztynort: Kwatera Joachima von Ribbentropa i MSZ - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 4 } Pozezdrze: Hochwald - Kwatera Himmlera i SS - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 5 } Podziemia Wilczego Szañca? - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 6 } Mamerki - Bursztynowa Komnata i Zamach na Hitlera. Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 7 } Nowy Berlin. Poligon Mielau. Najwiêkszy poligon Wehrmachtu, {➚} YouTube, Przemek Kawecki i in. { Czê¶æ 8 }
Miejscowo¶æ
[odleg³o¶æ od Gier³o¿a]
Kryptonim Status kwatery Nadzoruj±cy
Gier³o¿ [0 km]
(niem. Görlitz)
Wolfsschanze
Wilczy Szaniec Wilczy Szaniec, Kwatera G³ówna Adolfa Hitlera [➚] wolfsschanze.pl [ ]
Kwatera G³ówna
Naczelne Dowództwo Si³ Zbrojnych
Adolf Hitler
Radzieje [9 km]
(niem. Rosengarten)
Wendula Kwatera pomocnicza
Szef Kancelarii III Rzeszy
Hans Lammers
Mamerki [21 km]
(niem. Mauerwald)
Anna Mamerki - bunkry [➚] mazury.com.pl [ ] Kwatera pomocnicza
Naczelne Dowództwo Wojsk L±dowych (OKH) (Wehrmacht)
Wilhelm Keitel
Pozezdrze [27 km]
(niem. Großgarten)
Hochwald
Czarny Szaniec Hochwald [➚] mazury.info.pl [ ]
Kwatera pomocnicza
Dowódcy SS i policji
Heinrich Himmler
Kumiecie [65 km]
(niem. Gr. Kummetschen)
Robinson Tajemnice "Kwatery Robinson" na Mazurach, [➚] Mazury24.eu [ ] O¶rodek Badawczy Luftwaffe
Naczelne Dowództwo Wojsk Lotniczych OKL (Luftwaffe)
Herman Göring
Sztynort [21 km] Steinort Minister Spraw Zagranicznych Rzeszy Joachim von Ribentropp
Waldhaus [30 km]
w pob. Wêgorzewa
  Kwatera polowa
Ministra Spraw Zagranicznych Rzeszy
Joachim von Ribentropp
Szeroki Bór [50 km]
Go³dap
Breitenheide Naczelne Dowództwo Wojsk L±dowych OKH  Herman Göring
Ustalenie granic Polski po II Wojnie ¦wiatowej
Wydarzenia sprzed II Wojny ¦wiatowej maj±ce bezpo¶redni wp³yw na ustalenie granic Polski po II Wojnie ¦wiatowej
lp Wydarzenie Data Uczestnicz±cy G³ówne postanowienia wydarzenia dotycz±ce Polski
1 Deklaracja 8.12.1919 Szefowie rz±dów Wielkiej Brytanii, Francji, USA, W³och (Wielka Czwórka) i Japonii Deklaracja Rady Najwy¿szej G³ównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych w sprawie tymczasowej granicy wschodniej Polski zbie¿n± z nazywan± pó¼niej lini± Curzona.
2 Konferencja w Spa 5.07.1920 - 16.07.1920 Pañstwa Ententy:
D.L. George, G. Curzon (GB),
A. Millerand (F),
L. Delacroix, P. Hymans (B),
C. Sforza (I),
C Sutemi (JP).
Republiki Weimarskiej:
J. Wirth,
O Geßler,
Hans von Seeckt.
Polski:
W³adys³aw Grabski
  1. Ustalono, ¿e dzieñ 1 stycznia 1921 bêdzie dniem ostatecznym na rozbrojenie wojsk niemieckich
  2. Okre¶lono wysoko¶æ miesiêcznych dostaw wêgla z Niemiec, jako reparacje wojenne na rzecz pañstw Ententy
  3. 10 lipca premier W. Grabski zgodzi³ siê na zainicjowanie rozejmu z bolszewikami i wycofanie polskich wojsk na liniê Curzona Linia Curzona jako wschodnia granica polski - Geneza i uwarunkowania polityczne [➚] Piotr Eberhardt [ pl iSSn 1230–5057 ] (okre¶lon± przez Radê Najwy¿sz± Ententy 8 grudnia 1919)
  4. Dodatkowo polski premier przysta³ na niekorzystne decyzje w sprawie podzia³u ¦l±ska Cieszyñskiego, Orawy, Spisza (planowany plebiscyt zast±piono rozpatrzeniem sprawy przez Radê Ambasadorów) i kontroli nad Gdañskiem (konwencjê polsko-gdañsk± zawarto w Pary¿u 9 listopada 1920)
  5. Rz±d polski zgodzi³ siê tak¿e przyj±æ przysz³± decyzjê Rady Najwy¿szej Ententy w sprawie granic litewskich, przysz³o¶ci Galicji wschodniej, sprawy Cieszyñskiej i przysz³ego traktatu gdañsko-polskiego

Klêska W³adys³awa Grabskiego w Spa sta³a siê przyczyn± dymisji jego rz±du (24 lipca 1920) i powo³ania rz±du obrony narodowej pod kierownictwem Wincentego Witosa.

3 Nota
(podczas konf. w Spa)
11.07.1920 Nota wystosowana przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych G. Curzona do ludowego komisarza spraw zagranicznych RFSRR
G. Cziczerina
  1. Zaproponowano liniê demarkacyjn± (tzw. linia Curzona-Namiera) Lewis Bernstein Namier, {➚} Faktyczny twórca linii Curzona. { } George Curzon, {➚} Minister spraw zagranicznych. Polityk Partii Konserwatywne. { } dla wojsk polskich i bolszewickich,
  2. Przebieg linii oparty zosta³ na
    "Deklaracji Rady Najwy¿szej G³ównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych w sprawie tymczasowej granicy wschodniej Polski"
    podpisanej przez premiera Francji i przewodnicz±cego Rady Najwy¿szej Mocarstw Georgesa Clemenceau z 8 grudnia 1919 roku.

Nota odrzucona.

4 Traktat Ryski podpisanie 18.03.1921 Rzeczpospolita Polska, RFSRR i USRR Polska uzyska³a ziemie nale¿±ce przed trzecim i czê¶ciowo II rozbiorem do Rzeczypospolitej, a w latach 1795–1916 stanowi±ce czê¶æ zaboru rosyjskiego, za¶ od wiosny 1919 zajmowane przez Wojsko Polskie: gubernie grodzieñsk± i wileñsk± oraz zachodnie czê¶ci guberni wo³yñskiej z £uckiem, Równem i Krzemieñcem i miñskiej z Nie¶wie¿em, Dokszycami i Sto³pcami. Rosja i Ukraina zrzek³y siê roszczeñ do Galicji Wschodniej, przed 1914 wchodz±cej w sk³ad monarchii habsburskiej. Granica polsko-sowiecka przebiega³a w zasadzie wzd³u¿ linii II rozbioru z 1793 (z korektur± na rzecz Polski w postaci czê¶ci Wo³ynia i Polesia, z miastem Piñskiem).
Traktat Ryski ratyfikacja 16.04.1921 Naczelnik Pañstwa marsza³ek Józef Pi³sudski
 
Wydarzenia w trakcie II Wojny ¦wiatowej i po jej zakoñczeniu maj±ce bezpo¶redni wp³yw na ustalenie granic Polski
lp Wydarzenie Data Uczestnicz±cy G³ówne postanowienia wydarzenia dotycz±ce Polski
1 Konferencja Teherañska 28.11.1943 - 1.12.1943
  • Józef Stalin
  • Winston Churchill
  • Franklin D. Roosevelt
    1. Ustalono now± granicê wschodni± Polski i ZSRR na tak zwanej linia Curzona.
    2 Konferencja Ja³tañska 4.02.1945 - 11.02.1945
  • Józef Stalin
  • Winston Churchill
  • Franklin D. Roosevelt
    1. Polska utraci³a Kresy Wschodnie na rzecz ZSRR[5] (obecnie Litwa, Ukraina i Bia³oru¶).
    2. Ustalono rekompensatê terytorialn± dla Polski w postaci ziem dawnego Królestwa Prus, wówczas nale¿±cych do III Rzeszy: ziemi lubuskiej, Pomorza Zachodniego, Dolnego ¦l±ska i ¦l±ska Opolskiego, czê¶ci Prus Wschodnich oraz by³ego Wolnego Miasta Gdañska.
    3. Mocarstwa zgodzi³y siê na utworzenie Tymczasowego Rz±du Jedno¶ci Narodowej poprzez poszerzenie urzêduj±cego w Warszawie, ustanowionego przez Stalina, Rz±du Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej o demokratycznych polityków z kraju i zobowi±zanie siê go do przeprowadzenia wolnych, nieskrêpowanych wyborów na zasadzie powszechnego g³osowania (wybory zosta³y sfa³szowane).
    4. W deklaracji przywódcy mocarstw uznali równie¿, ¿e wschodnia granica Polski oparta zostanie na tzw. linii Curzona , a na zachodzie i pó³nocy otrzyma znaczne przyrosty terytorialne kosztem Niemiec
    3 Pierwszy Akt Kapitulacji III Rzeszy 7.05.1945
  • Walter Bedell Smith
  • Iwan Sus³oparow

  • Alfred Jodl
  • Wilhelm Oxenius
  • Hans-G. von Friedeburg
  • Akt kapitulacji mówi³ o zaprzestaniu dzia³añ zbrojnych przez wszystkie si³y l±dowe, morskie i powietrzne bêd±ce pod dowództwem niemieckim w dniu 8 maja o godzinie 23:01 czasu ¶rodkowoeuropejskiego
    4 Akt Ostatecznej Kapitulacji III Rzeszy 8.05.1945
  • Gieorgij ¯ukow
  • Carl Andrew Spaatz
  • Arthur Tedder
  • Jean de Lattre de Tassigny

  • Wilhelm Keitel
  • Hans-G. von Friedeburg
  • Hans-Jürgen Stumpff
  • Akt bezwarunkowej kapitulacji Wehrmachtu i innych si³ III Rzeszy (z uzupe³nieniem w punkcie 2 pierwszego Aktu Kapitulacji, ¿e kapituluj±ce wojska zdaj± broñ miejscowym dowódcom koalicji) przed przedstawicielami trzech mocarstw sojuszniczych (Zwi±zek Radziecki, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania) oraz Francji.
    5 Konferencja Poczdamska

    [nazywana te¿ Konferencj± Berliñsk±]
    17.07.1945 - 2.08.1945
  • Józef Stalin
  • Winston Churchill
  • Clement Attlee
  • Harry Truman
    1. 15% reparacji wojennych przyznanych ZSRR mia³a otrzymaæ Polska
    2. Dokonanie przesiedleñ ludno¶ci niemieckiej z terenów Czechos³owacji, Polski i z Wêgier
    3. Wschodnia granica Niemiec zosta³a wyznaczona tymczasowo na linii Odry i Nysy, z odchyleniem na korzy¶æ Polski w okolicach Szczecina, ale jej docelowy przebieg mia³ zostaæ ustalony na ostatecznej konferencji pokojowej, przewidywanej jeszcze wówczas w nieodleg³ym terminie; w rzeczywisto¶ci odby³a siê ona dopiero w 1990 (tzw. konferencja dwa plus cztery), skutkuj±c potwierdzeniem granicy poczdamskiej przez obowi±zuj±ce wspó³cze¶nie: traktat o ostatecznym uregulowaniu w odniesieniu do Niemiec z 12 wrze¶nia 1990 roku (tzw. traktat 2+4) oraz traktat polsko-niemiecki z 14 listopada 1990 roku o potwierdzeniu istniej±cej granicy
    6 Uk³ad PRL-RFN 7.12.1970 PRL
    RFN
    1. Uznawa³ nowe granice polsko-niemieckie na Odrze i Nysie, koñcz±c tym samym powojenny okres w stosunkach miêdzy PRL a RFN, którego g³ównym problemem by³y nowe, dotychczas nieuznawane przez Niemcy Zachodnie granice.
    7 Konferencja 2+4

  • Bonn
  • Berlin
  • Pary¿
  • Moskwa




  • 05.05.1990
  • 22.06.1990
  • 17.07.1990
  • 12.09.1990

  • Niemiecka Republika Demokratyczna,
  • Republika Federalna Niemiec,


  • Francja,
  • Stany Zjednoczone,
  • Wielka Brytania,
  • Zwi±zek Socjalistycznych Republik Radzieckich

    Polska dopuszczona do rozmów, ale jedynie w zakresie kwestii granic.
  • Traktat o ostatecznym uregulowaniu w odniesieniu do Niemiec z dnia 12.09.1990

    1. Zjednoczone Niemcy obejm± obszar RFN i NRD oraz obie czê¶ci Berlina.
    2. Obecne granice s± ostateczne, tzn. Niemcy zrzekaj± siê roszczeñ wobec innych pañstw, a granica na Odrze i Nysie £u¿yckiej zostanie potwierdzona przez zjednoczone Niemcy w wi±¿±cym prawnie traktacie z Polsk±.
    3. Niemcy znowelizuj± Preambu³ê, art. 23 ust. 2. oraz art 146. Ustawy Zasadniczej, eliminuj±c prawn± mo¿liwo¶æ przyst±pienia dalszych terytoriów do Republiki Federalnej.
    4. Niemcy potwierdzaj± uznanie pokoju i rezygnuj± z broni atomowej, chemicznej i biologicznej.
    5. Wielko¶æ niemieckiego wojska zostanie zredukowana z 500 do 370 tys. ¿o³nierzy.
    6. ZSRR wycofa swoje wojska z NRD najpó¼niej do 1994 roku.
    7. Na terenie po NRD nie mog± stacjonowaæ wojska NATO oraz nie mo¿na umieszczaæ tam rakiet ani broni j±drowej.
    8. Zakoñczenie podzia³u Berlina.
    9. Zjednoczone Niemcy uzyskaj± suwerenno¶æ, a odpowiedzialno¶æ czterech mocarstw w odniesieniu do Berlina oraz Niemiec jako ca³o¶ci zostaje zakoñczona.
    10.  

    8 Polsko-niemiecki traktat graniczny 14.11.1990
  • Rzeczpospolita Polska
    Krzysztof Skubiszewski
  • Republika Federalna Niemiec
    Hans-Dietrich Genscher
  • Traktat o potwierdzeniu istniej±cej granicy polsko-niemieckiej

    Polska ratyfikowa³a go 26 listopada 1991, za¶ Niemcy 16 grudnia 1991. Umowa traktatowa wesz³a w ¿ycie w tym samym dniu co Traktat o dobrym s±siedztwie i przyjaznej wspó³pracy – 16 stycznia 1992



    Poni¿sze mapy przedstawiaj± stan granic proponowanych i rzeczywistych
    >
    Od zakoñczenia II Wojny ¦wiatowej 8 maja 1945 r. so³ectwo Soko³y Jeziorne nale¿y do Rzeczpospolitej Polskiej.