| |
Przed rozpoczêciem II Wojny ¦wiatowej, na obszary wschodnie Polski istotny wp³yw mia³o:
Podpisanie paktu Ribbentrop-Mo³otow 23 sierpnia 1939
W nocy z 23 na 24 sierpnia 1939 w Moskwie podpisano pakt o nieagresji pomiêdzy Zwi±zkiem Sowieckim a III Rzesz±. Porozumienie zosta³o
zawarte przez ministrów spraw zagranicznych: Wiaczes³awa Mo³otowa i Joachima von Ribbentropa.
Jego integraln± czê¶ci± by³ „naj¶ci¶lej tajny” protokó³ dodatkowy okre¶laj±cy podzia³ „sfer wp³ywów” obu mocarstw w Europie
¦rodkowo-Wschodniej i Po³udniowo-Wschodniej. Niemcy i ZSRS pomimo zawartych wcze¶niej z Polsk± uk³adów o nieagresji, zaplanowa³y w nim rozbiór
terytorium Rzeczpospolitej. Mia³ on nast±piæ „w drodze przyjacielskiej zgody” mniej wiêcej „wzd³u¿ linii rzek Narwi, Wis³y i Sanu”.
Finlandia, Estonia, £otwa i rumuñska Besarabia mia³y przypa¶æ ZSRS. Niemcy przy³±czali natomiast do swojego pañstwa Wolne Miasto Gdañsk oraz Litwê.
III Rzeszy zale¿a³o na uzyskaniu czasowego porozumienia z ZSRS, celem izolacji Polski na arenie miêdzynarodowej. Podpisanie paktu przez stronê
sowieck± oznacza³o natomiast zgodê Moskwy na niemieck± agresjê na Polskê, przy jednoczesnym wspó³udziale Armii Czerwonej w rozbiorze jej terytorium.
Wydarzenie to faktycznie oznacza³o zaplanowanie IV rozbioru Polski.
Symbolem wspó³pracy niemiecko-sowieckiej sta³a siê wspólna defilada obu wojsk 22 wrze¶nia w Brze¶ciu nad Bugiem, zorganizowana przy okazji
przekazania miasta Sowietom przez III Rzeszê. Nied³ugo potem zmieniono czê¶æ postanowieñ zawartych w sierpniu, pozostawiaj±c Litwê w sferze wp³ywów ZSRS,
przesuwaj±c natomiast obszar niemieckiej okupacji w Polsce z linii Wis³y a¿ po rzeki Bug i San.
Zmowa Hitlera i Stalina z 23 sierpnia 1939 otwiera³a Niemcom i Zwi±zkowi Sowieckiemu drogê do wspólnej zbrojnej napa¶ci na Polskê. Pakt
Ribbentrop-Mo³otow faktycznie oznacza³ zawarcie sojuszu dla wojny.
Zmiany terytorialne wynikaj±ce z zawartego porozumienia przez ministrów spraw zagranicznych:
Wiaczes³awa Mo³otowa i Joachima von Ribbentropa.
Poni¿sze mapy przedstawiaj± stan po podpisaniu porozumienia
Soko³y Jeziorne (w latach 1935 - 1945 o nazwie Rosensee) - jako po³o¿one na terytoriach prowincji Prusy Wschodnie - nie podlega³y zaborowi przez ZSSR
Tematyka zwi±zana z II Wojn±¦wiatow± na terytoriach obecnego so³ectwa Soko³y Jeziorne
Kwatery
i stanowiska dowodzenia Hitlerowskich Niemiec w Prusach Wschodnich
Hitler na Mazurach - Niemieckie Kwatery Dowodzenia,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 1 }
Go³dap: Kwatera Robinson - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 2 }
Radzieje: Kwatera Wendula - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 3 }
Sztynort: Kwatera Joachima von Ribbentropa i MSZ - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 4 }
Pozezdrze: Hochwald - Kwatera Himmlera i SS - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 5 }
Podziemia Wilczego Szañca? - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 6 }
Mamerki - Bursztynowa Komnata i Zamach na Hitlera. Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 7 }
Nowy Berlin. Poligon Mielau. Najwiêkszy poligon Wehrmachtu,
{➚}
YouTube, Przemek Kawecki i in.
{ Czê¶æ 8 }
|
Miejscowo¶æ
[odleg³o¶æ od Gier³o¿a]
|
Kryptonim
|
Status kwatery
|
Nadzoruj±cy |
Gier³o¿ [0 km]
(niem. Görlitz) |
Wolfsschanze Wilczy Szaniec
Wilczy Szaniec, Kwatera G³ówna Adolfa Hitlera
[➚]
wolfsschanze.pl
[ ]
|
Kwatera G³ówna
Naczelne Dowództwo Si³ Zbrojnych
|
Adolf Hitler |
Radzieje [9 km] (niem. Rosengarten)
|
Wendula |
Kwatera pomocnicza
Szef Kancelarii III Rzeszy
|
Hans Lammers
|
Mamerki [21 km] (niem. Mauerwald) |
Anna
Mamerki - bunkry
[➚]
mazury.com.pl
[ ]
|
Kwatera pomocnicza
Naczelne Dowództwo Wojsk L±dowych (OKH) (Wehrmacht) |
Wilhelm Keitel |
Pozezdrze [27 km] (niem. Großgarten)
|
Hochwald Czarny Szaniec
Hochwald
[➚]
mazury.info.pl
[ ]
|
Kwatera pomocnicza
Dowódcy SS i policji
|
Heinrich Himmler |
Kumiecie [65 km]
(niem.
Gr. Kummetschen)
|
Robinson
Tajemnice "Kwatery Robinson" na Mazurach,
[➚]
Mazury24.eu
[ ]
|
O¶rodek Badawczy Luftwaffe
Naczelne Dowództwo Wojsk Lotniczych OKL (Luftwaffe) |
Herman Göring
|
Sztynort
[21 km] |
Steinort |
Minister Spraw Zagranicznych Rzeszy
|
Joachim von Ribentropp |
Waldhaus [30 km] w pob. Wêgorzewa
|
|
Kwatera polowa
Ministra Spraw Zagranicznych Rzeszy
|
Joachim von Ribentropp |
Szeroki Bór [50 km]
Go³dap
|
Breitenheide |
Naczelne Dowództwo Wojsk L±dowych OKH
|
Herman Göring |
Ustalenie granic Polski po II Wojnie ¦wiatowej
Wydarzenia sprzed II Wojny
¦wiatowej maj±ce bezpo¶redni wp³yw na ustalenie granic Polski po
II Wojnie ¦wiatowej |
lp |
Wydarzenie |
Data |
Uczestnicz±cy |
G³ówne postanowienia wydarzenia dotycz±ce Polski |
1 |
Deklaracja |
8.12.1919 |
Szefowie rz±dów Wielkiej Brytanii, Francji, USA, W³och (Wielka Czwórka) i Japonii
|
Deklaracja Rady Najwy¿szej G³ównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych w sprawie tymczasowej granicy wschodniej Polski
zbie¿n± z nazywan± pó¼niej
lini± Curzona. |
2 |
Konferencja w Spa |
5.07.1920 - 16.07.1920 |
Pañstwa Ententy:
D.L. George,
G. Curzon (GB),
A. Millerand (F),
L. Delacroix,
P. Hymans (B),
C. Sforza (I),
C Sutemi (JP).
Republiki Weimarskiej:
J. Wirth,
O Geßler,
Hans von Seeckt.
Polski:
W³adys³aw Grabski |
- Ustalono, ¿e dzieñ 1 stycznia 1921 bêdzie dniem ostatecznym na rozbrojenie wojsk niemieckich
- Okre¶lono wysoko¶æ miesiêcznych dostaw wêgla z Niemiec, jako reparacje wojenne na rzecz pañstw Ententy
- 10 lipca premier W. Grabski zgodzi³ siê na
zainicjowanie rozejmu z bolszewikami i wycofanie
polskich wojsk na
liniê Curzona
Linia Curzona jako wschodnia granica polski - Geneza i uwarunkowania polityczne [➚]
Piotr Eberhardt
[ pl iSSn 1230–5057 ]
(okre¶lon± przez Radê
Najwy¿sz± Ententy 8 grudnia 1919)
- Dodatkowo polski premier przysta³ na
niekorzystne decyzje w sprawie podzia³u
¦l±ska Cieszyñskiego, Orawy, Spisza (planowany
plebiscyt zast±piono rozpatrzeniem sprawy
przez
Radê Ambasadorów) i kontroli nad
Gdañskiem (konwencjê
polsko-gdañsk± zawarto w
Pary¿u 9 listopada 1920)
- Rz±d polski zgodzi³ siê tak¿e przyj±æ
przysz³± decyzjê Rady Najwy¿szej Ententy w
sprawie
granic litewskich, przysz³o¶ci Galicji
wschodniej,
sprawy Cieszyñskiej i przysz³ego traktatu
gdañsko-polskiego
Klêska W³adys³awa Grabskiego w Spa sta³a siê przyczyn±
dymisji
jego rz±du (24 lipca 1920) i powo³ania
rz±du obrony narodowej pod kierownictwem Wincentego Witosa.
|
3 |
Nota
(podczas konf. w Spa) |
11.07.1920 |
Nota wystosowana przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych
G. Curzona do ludowego komisarza spraw zagranicznych
RFSRR
G. Cziczerina |
- Zaproponowano
liniê demarkacyjn±
(tzw.
linia Curzona-Namiera)
Lewis Bernstein Namier,
{➚}
Faktyczny twórca linii Curzona.
{ }
George Curzon,
{➚}
Minister spraw zagranicznych. Polityk Partii Konserwatywne.
{ }
dla wojsk polskich i bolszewickich,
- Przebieg linii oparty zosta³ na
"Deklaracji Rady Najwy¿szej G³ównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych w sprawie
tymczasowej granicy wschodniej Polski"
podpisanej przez premiera Francji i przewodnicz±cego Rady Najwy¿szej Mocarstw Georgesa Clemenceau z 8 grudnia 1919 roku.
Nota odrzucona.
|
4 |
Traktat Ryski podpisanie |
18.03.1921 |
Rzeczpospolita Polska,
RFSRR i
USRR |
Polska
uzyska³a ziemie nale¿±ce przed
trzecim i czê¶ciowo
II rozbiorem do
Rzeczypospolitej, a w latach 1795–1916 stanowi±ce czê¶æ
zaboru rosyjskiego, za¶ od wiosny 1919 zajmowane przez
Wojsko Polskie: gubernie
grodzieñsk± i
wileñsk± oraz zachodnie czê¶ci guberni
wo³yñskiej z
£uckiem,
Równem i
Krzemieñcem i
miñskiej z
Nie¶wie¿em,
Dokszycami i
Sto³pcami. Rosja i Ukraina zrzek³y siê roszczeñ do
Galicji Wschodniej, przed 1914 wchodz±cej w sk³ad
monarchii habsburskiej. Granica polsko-sowiecka przebiega³a
w zasadzie wzd³u¿ linii
II rozbioru z 1793 (z korektur± na rzecz Polski w postaci
czê¶ci
Wo³ynia i
Polesia, z miastem
Piñskiem). |
Traktat Ryski ratyfikacja |
16.04.1921 |
Naczelnik Pañstwa marsza³ek
Józef Pi³sudski |
|
Wydarzenia w trakcie II Wojny
¦wiatowej i po jej zakoñczeniu maj±ce bezpo¶redni wp³yw na ustalenie granic Polski |
lp |
Wydarzenie |
Data |
Uczestnicz±cy |
G³ówne postanowienia wydarzenia dotycz±ce Polski |
1 |
Konferencja Teherañska
|
28.11.1943 - 1.12.1943
|
Józef Stalin
Winston Churchill
Franklin D. Roosevelt
|
- Ustalono now± granicê wschodni± Polski i ZSRR na tak zwanej
linia Curzona.
|
2 |
Konferencja Ja³tañska
|
4.02.1945 - 11.02.1945 |
Józef Stalin
Winston Churchill
Franklin D. Roosevelt
|
-
Polska utraci³a Kresy Wschodnie na rzecz ZSRR[5] (obecnie Litwa, Ukraina i Bia³oru¶).
-
Ustalono rekompensatê terytorialn± dla Polski w postaci ziem dawnego Królestwa Prus, wówczas nale¿±cych do III Rzeszy: ziemi lubuskiej,
Pomorza Zachodniego, Dolnego ¦l±ska i ¦l±ska Opolskiego, czê¶ci Prus Wschodnich oraz by³ego Wolnego Miasta Gdañska.
-
Mocarstwa zgodzi³y siê na utworzenie Tymczasowego Rz±du Jedno¶ci Narodowej poprzez poszerzenie urzêduj±cego w Warszawie, ustanowionego
przez Stalina, Rz±du Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej o demokratycznych polityków z kraju i zobowi±zanie siê go do przeprowadzenia
wolnych, nieskrêpowanych wyborów na zasadzie powszechnego g³osowania (wybory zosta³y sfa³szowane).
-
W deklaracji przywódcy mocarstw uznali równie¿, ¿e wschodnia granica Polski oparta zostanie na tzw.
linii Curzona
,
a na zachodzie i pó³nocy otrzyma znaczne przyrosty terytorialne kosztem Niemiec
|
3 |
Pierwszy
Akt Kapitulacji III Rzeszy |
7.05.1945 |
Walter Bedell Smith
Iwan Sus³oparow
Alfred Jodl
Wilhelm Oxenius
Hans-G. von Friedeburg |
Akt kapitulacji mówi³ o zaprzestaniu dzia³añ zbrojnych przez
wszystkie si³y l±dowe, morskie i powietrzne bêd±ce pod
dowództwem niemieckim w dniu 8 maja o godzinie 23:01 czasu
¶rodkowoeuropejskiego |
4 |
Akt Ostatecznej Kapitulacji III Rzeszy |
8.05.1945 |
Gieorgij ¯ukow
Carl Andrew Spaatz
Arthur Tedder
Jean de Lattre de Tassigny
Wilhelm Keitel
Hans-G. von Friedeburg
Hans-Jürgen Stumpff |
Akt bezwarunkowej kapitulacji Wehrmachtu i innych si³ III
Rzeszy (z uzupe³nieniem w punkcie 2 pierwszego Aktu
Kapitulacji, ¿e kapituluj±ce wojska zdaj±
broñ miejscowym dowódcom koalicji) przed
przedstawicielami trzech
mocarstw sojuszniczych (Zwi±zek
Radziecki,
Stany Zjednoczone i
Wielka Brytania) oraz
Francji. |
5 |
Konferencja Poczdamska
[nazywana te¿ Konferencj± Berliñsk±]
|
17.07.1945 - 2.08.1945 |
Józef Stalin
Winston Churchill
Clement Attlee
Harry Truman
|
-
15% reparacji wojennych przyznanych ZSRR mia³a otrzymaæ Polska
- Dokonanie
przesiedleñ ludno¶ci niemieckiej
z terenów
Czechos³owacji,
Polski i z
Wêgier
- Wschodnia granica Niemiec zosta³a wyznaczona tymczasowo na
linii Odry i Nysy, z odchyleniem na korzy¶æ Polski w okolicach Szczecina,
ale jej docelowy przebieg mia³ zostaæ ustalony na ostatecznej konferencji pokojowej, przewidywanej jeszcze wówczas w
nieodleg³ym terminie; w rzeczywisto¶ci odby³a siê ona dopiero w 1990 (tzw.
konferencja dwa plus cztery),
skutkuj±c potwierdzeniem granicy poczdamskiej przez obowi±zuj±ce wspó³cze¶nie: traktat
o ostatecznym uregulowaniu w odniesieniu do Niemiec z 12 wrze¶nia 1990 roku (tzw. traktat 2+4) oraz
traktat polsko-niemiecki z 14 listopada 1990 roku
o potwierdzeniu istniej±cej granicy
|
6 |
Uk³ad PRL-RFN
|
7.12.1970 |
PRL
RFN |
- Uznawa³ nowe granice polsko-niemieckie na Odrze i Nysie, koñcz±c tym samym powojenny okres w stosunkach miêdzy PRL
a RFN, którego g³ównym problemem by³y nowe, dotychczas nieuznawane przez Niemcy Zachodnie granice.
|
7 |
Konferencja 2+4
Bonn
Berlin
Pary¿
Moskwa
|
05.05.1990
22.06.1990
17.07.1990
12.09.1990
|
Niemiecka Republika Demokratyczna,
Republika Federalna Niemiec,
Francja,
Stany Zjednoczone,
Wielka Brytania,
Zwi±zek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Polska dopuszczona do rozmów, ale jedynie w zakresie kwestii
granic.
|
Traktat o ostatecznym uregulowaniu w odniesieniu do Niemiec z
dnia
12.09.1990
- Zjednoczone Niemcy obejm± obszar RFN i
NRD oraz obie czê¶ci Berlina.
- Obecne granice s± ostateczne, tzn.
Niemcy zrzekaj± siê roszczeñ wobec innych
pañstw, a
granica na Odrze i Nysie £u¿yckiej
zostanie potwierdzona przez zjednoczone
Niemcy w wi±¿±cym prawnie traktacie z
Polsk±.
- Niemcy znowelizuj± Preambu³ê, art. 23
ust. 2. oraz art 146.
Ustawy Zasadniczej, eliminuj±c prawn±
mo¿liwo¶æ przyst±pienia dalszych terytoriów
do Republiki Federalnej.
- Niemcy potwierdzaj± uznanie pokoju i
rezygnuj± z broni
atomowej, chemicznej i biologicznej.
- Wielko¶æ niemieckiego wojska zostanie
zredukowana z 500 do 370 tys.
¿o³nierzy.
- ZSRR wycofa swoje wojska z NRD
najpó¼niej do 1994 roku.
- Na terenie po NRD nie mog± stacjonowaæ
wojska
NATO oraz nie mo¿na umieszczaæ tam
rakiet ani broni j±drowej.
- Zakoñczenie podzia³u Berlina.
- Zjednoczone Niemcy uzyskaj±
suwerenno¶æ, a odpowiedzialno¶æ czterech
mocarstw w odniesieniu do Berlina oraz
Niemiec jako ca³o¶ci zostaje zakoñczona.
|
8 |
Polsko-niemiecki traktat graniczny
|
14.11.1990
|
Rzeczpospolita Polska
Krzysztof Skubiszewski
Republika Federalna Niemiec
Hans-Dietrich Genscher |
Traktat o potwierdzeniu istniej±cej granicy polsko-niemieckiej
Polska
ratyfikowa³a go 26 listopada 1991,
za¶ Niemcy 16 grudnia 1991. Umowa traktatowa wesz³a w ¿ycie w tym samym
dniu co
Traktat o dobrym s±siedztwie i przyjaznej wspó³pracy
– 16 stycznia 1992
|
Poni¿sze mapy przedstawiaj± stan granic proponowanych i
rzeczywistych
Od zakoñczenia II Wojny ¦wiatowej 8 maja 1945 r. so³ectwo Soko³y Jeziorne nale¿y do Rzeczpospolitej Polskiej.
|